اگزاست فن
با نگاه به بناهاي قديمي و تاريخي همانند بادگيرهاي استان يزد مي توان مشاهده كرد كه تهويه در گذشته نيز از اهميت بالايي برخوردار بوده است و با توجه به امكانات موجود تهويه را به زندگي و محيط خود وارد كرده اند. تهويه مطبوع فقط به منازل و مصارف خانگي محدود نمي شود، در كارخانه ها و گارگاه ها نيز گردش هوا و تهويه هوا از اهميت زيادي برخوردار است. يكي از بهترين راه ها با كارايي بالا استفاده از فن ها مي باشد. فن ها در انواع مختلفي با كارايي هاي متفاوت در سايز هاي مختلف طراحي و توليد مي شوند، هدف از استفاده فن ها خارج سازي هوايثابت محيط بسته و به گردش درآوردن هوا در محيط است.
حضور انواع فن ها در محيط و فضاهاي بسته، ضروري است تا بتوان هوايي تميز و مناسب براي محيط فراهم نمود. به همين علت فن هاي دمنده و اگزاست فن ها طراحي شده اند تا بتوانند هواي محيط را به گردش درآورند.
در اغلب محيط هاي صنعتي، در كنار فن هاي دمنده كه وظيفه ورود هواي جديد به محيط را دارند و گردش هوا را سبب مي شوند از اگزاست فن ها استفاده مي شود تا هواي ثابت و احتمالا آلوده را به محيط بيرون انتقال دهند. اگزاست فن با گردش پروانه هاي زاويه دار خود، هواي محيطداخلي را به بيرون منتقل مي كنند.
ميزان هوايي كه يك اگزاست فن جا به جا مي كند بر اساس متر مكعب بر دقيقه سنجيده مي شود. و ميزان عملكرد آن با توجه به اندازه و سرعت فن ، ابعاد محيط، تعداد كالاها، افراد حاضر در محيط و ميانگين هواي ورودي به فضا بستگي دارد. ساده ترين نوع استفاده از اگزاست فن را در محيط آشپزخانه شاهد هستيم.
انواع اگزاست فن
مدل سقفي: اگزاست فن مكنده ناميده مي شوند، همچنين مي توان از اگزاست فن سقفي براي محيط هاي داراي حرارت و رطوبت بالا استفاده كرد.
مدل كانالي: نوعي هواكش صنعتي ،كه براي انتقال هوا در داخل كانال هاي بلند و طولاني استفاده مي شوند. كه براي تخليه مقادير زياد رطوبت و گرما مناسب هستند. در بيمارستان ها، رستوران ها و ساختمان هاي بزرگ جهت استفاده خانگي و صنعتي مورد استفاده قرار مي گيرند.
در بيشتر اگزاست فن ها، پروانه ها و تيغه به سمت عقب خم هستند تا در شرايط كاري سخت به درستي عمل نمايند. در صورتي كه از داكت يا كانال هاي طولاني براي جريان هوا استفاده شود از اگزاست فن هاي كانالي براي تقويت جريان هوا بهره مي برند.
مدل يوتيليتي : فن مدل سانتريفيوژ مي باشد كه از آن مي توان براي محيط هاي بسته و داخلي و هم براي محيط هاي باز قابل استفاده مي باشد. در محيط هاي بسته براي حفاظت بيشتر از موتور و محرك آن به وسيله پوشش هايي محافظت مي كنند. اين نوع فن ها در سيستم هاي تهويه مختلف و مصارف سبك صنعتي استفاده مي شود و قادر است در شرايط جوي مختلف به خوبي عمل كند.
عملكرد اگزاست فن
هدف از طراحي اگزاست فن ها ايجاد توانايي انتقال هواي داخلي به محيط خارجي و جلوگيري از آلودگي هاي محيط مي باشد. به همين سبب انتخاب و استفاده از موتورهاي قدرتمند و متناسب با عملكرد سيستم بسيار حائز اهميت مي باشد.
در بسياري از محيط ها با آلودگي بالا و نا ممكن بودن امكان انتقال هواي داخلي به بيرون ، اين سيستم عملكرد متفاوتي خواهد داشت.در مسير مكش هواي محيط و اگزاست فن، فيلترهايي جايگذاري مي شود تا هوايي پاك و عاري از آلودگي به محيط انتقال يابد. اين نوع سيستم در محيط هاي صنعتي و آزمايشگاهي به خصوص در محيط هايي كه از مواد شيميايي استفاده مي كنند، بسيار پر كاربرد بوده.
كاربرد هاي اگزاست فن
اگزاست فن ها با توجه به نحوه عملكرد خود، در كاربردهاي بسياري مورد اسفاده قرار مي گيرند از جمله : آشپزخانه ها: براي رفع بوهاي بد ناشي از آشپزي
سرويس هاي بهداشتي: با توجه به رطوبت بالاي محيط امكان تجمع قارچ و ميكروب ها افزايش مي بايد، كه به كمك اگزاستمي توان اين محيط ها را پاكسازي نمود.
كارگاه ها: در ين نوع محيط ها از مواد شيميايي خطرناك استفاده مي شود كه در طي انجام كار و واكنش هاي شيميايي ايجاد مي شوند و در محيط آلودگي هاي بسياري را به ارمغان مي آورند ، براي خروج و پاكسازي اين آلودگي ها به اگزاست فن هايي با قدرت بسيار زياد براي تخليه حجم بالاي اين آلودگي از محيط نياز است.
اتاق تميز: هنگامي كه اتاق تميز طراحي مي شود، هواي مورد نياز از سقف و يا ديوارهاي نزديك به سقف با كمك هواسازها فيلتر شده و وارد محيط مي شوند، از طرف ديگر هواي دريافتي توسط اگزاست فن به صورت كامل به محيط خارج انتقال يافته . در برخي شرايط از اگزاست فن هايي با قدرت بالا كه داراي سيستم فيلتراسيون هستند، استفاده مي شود. طراحي اين سيستم و كنترل گردش هوا در اتاق تميز، نياز به محاسبات دقيق دارد كه توسط مهندسين طراحي و اجرا مي شود.
فصل گرم: درفصول گرم در برخي از محيط ها براي كنترل هواي محيط و دماي آن از اگزاست فن ها استفاده مي شود تا بتوان با خارج كردن هواي گرم و ايجاد يك فشار منفي، گردش هواي مطلوب براي محيط مورد نظر ايجاد نمود. انتخاب و نصب يك اگزاست فن متناسببراي محيط با كاربرد خاص نياز به طراحي و محاسباتي دقيق دارد كه مي توان اين اطلاعات را از شركت هاي تامين كننده اين محصولات به دست آورد و يك اگزاست فن با كارايي بالا و متناسب با محيط خود تامين نمود.